KKDİK (Turk-REACH) SSS

KKDİK Kimyasalların Kaydı, Değerlendirmesi, İzni ve Kısıtlanması anlamına gelmektedir. KKDİK Yönetmeliği, insan sağlığı ve çevreyi kimyasalların olumsuz etkilerinden en üst düzeyde korumayı amaçlamaktadır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, KKDİK Yönetmeliği hükümlerine göre kimyasal maddelerin kayıt, değerlendirme, izin ve kısıtlama süreçlerini yönetecektir.

KKDİK'in temel amaçları;

• İnsan sağlığını ve çevreyi kimyasalların zararlarından yüksek düzeyde korumak.
• Kimyasalları piyasaya arz edenleri (üretici , imalatçı, ithalatçı) kimyasalların güvenli kullanımını sağlamaktan zorunlu tutmak.
• Türkiye kimya sanayiinde rekabetin ve yenilikçiliğin arttırılmasını sağlamak
• Maddelerin zararlı özelliklerinin değerlendirilmesinde kullanılan hayvan deneylerini azaltmak ve alternatif yöntemleri özendirmek ör. QSAR ve read across

31/12/2023 tarihinden önce kendi halinde veya karışım içinde, yılda 1 ton veya üzeri miktarda imal/ithal edilen, maddeler için 31/12/2020 ile 31/12/2023 tarihleri arasında kayıt yapılmalıdır. 31/12/2023 tarihten sonra maddeler piyasaya arz edilmeden önce kayıt ettirilmelidir.

Tüm kayıt ettirecekler, 31/12/2020 tarihine kadar aşağıdaki bilgileri içeren ön-MBDF’yi Bakanlığın internet sayfasında yer alan Kimyasal Kayıt Sistemi aracılığıyla Bakanlığa iletir:
a) Ek-6’ya göre maddenin kimliği,
b) Tedarik zincirindeki rolü.

Türkiye dışında yerleşik bulunan imalatçılar, KKDİK Yönetmeliği kapsamında doğrudan yükümlüğe sahip değillerdir.
Türkiye’de yerleşik ithalatçı KKDİK Yönetmeliği yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır.
KKDİK Yönetmeliği Madde 4(p)’de imalatçı, ‘maddeyi Türkiye’de imal eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişi’ olarak tanımlanır.
Tek başına, karışım içerisinde ya da eşya içindeki bir maddeyi Türkiye’ye ihraç eden Türkiye dışında bulunan firmalar, ithalatçıların yükümlülüklerini yerine getirmek için KKDİK Yönetmeliği Madde 9’a göre tek temsilci atayabilirler (zorunlu değillerdir).

KKDİK Yönetmeliği Madde 9(1)’e göre, Türkiye dışında, Türkiye’ye ithal edilmek üzere kendi halinde, karışım içinde ya da eşya içindeki bir maddeyi imal eden, bir karışım hazırlayan ya da eşyayı üreten gerçek ya da tüzel kişi, Türkiye içinde yerleşik gerçek ya da tüzel bir kişiyi bu Yönetmelik kapsamındaki ithalatçı yükümlülüklerini yerine getirmek üzere tek temsilcisi olarak atayabilir. Dağıtıcılar Madde 9(1)’de belirtilmemiş olduklarından dolayı tek temsilci atayamazlar. Tek temsilcinin görevleri hakkında daha fazla bilgi Kayıt Rehberinde verilmiştir.

Türkiye dışında yerleşik firma karşılıklı anlaşmaya vararak Türkiye’de yerleşik gerçek ya da tüzel bir kişiyi tek temsilcisi olarak atayabilir. KKDİK Yönetmeliği Madde 9(2)’ye göre bu tek temsilci Yönetmelik kapsamında ithalatçıların tüm yükümlülüklerini yerine getirir. Bu nedenle tek temsilcinin kimyasal maddelerin elleçlenmesine ilişkin yeterli pratik deneyiminin ve bilgisinin olması gerekir. Tek temsilciye ilişkin daha fazla bilgiye Kayıt Rehberinden ulaşabilirsiniz.

KKDİK Yönetmeliği Madde 9(2)’de belirtilen kriterlere ilaveten, ‘kimyasal maddelerin elleçlenmesine ilişkin yeterli pratik deneyiminin ve bilgisinin olması' tavsiye edilir.

Tek temsilci olabilme; Türkiye dışında yerleşik imalatçı ile Türkiye’de yerleşik ve tek temsilci olarak atanacak gerçek ya da tüzel bir kişi arasındaki karşılıklı anlaşmaya bağlıdır. Tek temsilci kayıt dosyası (dosyaları) teslim edeceği zaman, kendisinin resmi olarak atandığını belgeleyen tüm dokümanların kopyalarını da teslim etmesi tavsiye edilir. Tek temsilcinin görevleri ile ilgili daha fazla bilgi Kayıt Rehberinde yer almaktadır. Tek temsilci atanması durumunda KKDİK Madde 8(3)’e göre Türkiye’de yerleşik olmayan imalatçı, aynı tedarik zincirinde bulunan ithalatçıları haberdar eder. Bu ithalatçılar alt kullanıcı olarak kabul edilir.

Evet. Tek temsilci Türkiye’ye ihraç edilen maddeleri imal eden, karışım formülasyonu yapan ya da eşya üreten bir veya daha fazla, Türkiye dışında yerleşik firmayı aynı maddeleri üretseler bile temsil edebilir. Tek temsilcinin görevleri ile ilgili daha fazla bilgi Kayıt Rehberinde yer almaktadır. 

Türkiye dışında yerleşik imalatçılar KKDİK kapsamında tek temsilcilerine ve ithalatçılarına yardımcı olmak için, ilgili bilgileri toplamaya başlayabilir. Bu bilgilere maddenin tam adı, numarası (CAS ya da EINECS/ELINCS/NLP) ve bileşimi hakkındaki bilgiler dahildir. Bu bilgiler daha detaylı olarak ‘KKDİK Kapsamında Kimyasal Madde İsimlendirme Rehberi’nde verilmiştir. Türkiye dışında yerleşik imalatçı maddenin içsel özelliklerine (Bakınız KKDİK Yönetmeliği Ek 7-11) ilişkin elindeki mevcut bilgileri de vererek katkıda bulunabilir. Bununla birlikte Türkiye'ye ihraç edilen maddeler için KKDİK kapsamındaki bütün yükümlülüklerin tek temsilci ya da ithalatçı tarafından yerine getirileceği unutulmamalıdır. 

Sadece Türkiye içinde yerleşik gerçek ya da tüzel kişiler ‘kayıt ettiren’ olabilir. Kayıt, söz konusu kişi tarafından aşağıdaki durumlarda yapılmalıdır:

1. Madde imalatçı başına yılda 1 ton veya daha fazla miktarda imal ediliyorsa,
2. Madde ithalatçı başına yılda 1 ton veya daha fazla miktarda ithal ediliyorsa,
3. KKDİK Madde 9’a göre tek temsilci olarak atanmış ise.

Yurt içinde yerleşik olmayan bir firma, KKDİK Yönetmeliği kapsamında doğrudan yükümlülüğe sahip değildir.
KKDİK Yönetmeliği yükümlülüğünü yerine getirmesi gereken, yurt dışından ithalat yapan firmalardır. Buna rağmen yurt içinde yerleşik olmayan madde imalatçısı ya da eşya imalatçısı ithalatçıların yükümlülüklerini hafifletmek için ‘Tek Temsilci’ atamaya karar verebilir.

Kayıt aşağıdaki koşulları sağlayan bütün maddeler için zararlı olarak sınıflandırılıp sınıflandırılmadıklarına bakılmaksızın gereklidir:

• KKDİK Yönetmeliği Madde 4(çç)’deki tanıma uyan maddeler;
• Yılda ‘kayıt ettiren’ başına 1 ton ve üzeri miktarda Türkiye’ye ithal edilen ya da yurt içinde imal edilen maddeler;
• KKDİK Yönetmeliği Madde 2, 10, 16 hükümlerine göre kayıttan muaf olmayan ya da kayıt edilmiş olarak değerlendirilmeyen maddeler.

Bir şirketler grubunun pek çok gerçek ya da tüzel kişiden oluştuğu durumda, bunların her biri, KKDİK Yönetmeliği Madde 4(ü)’ye göre ‘kayıt ettiren’ olarak tanımlanıp tanımlanmadıklarını belirlemelidir. Ana şirketin bağlı şirketleri, ana şirketten ayrı bir tüzel kişilik ise o zaman onlar KKDİK kapsamında ‘kayıt ettiren’ olabilir. 

KKDİK imalatçıların, ithalatçıların ve alt kullanıcıların kimyasal imal etmek, piyasaya arz etmek ve kullanmak gibi süreçlerde insan sağlığı veya çevreyi olumsuz etkilememelerini kendilerinin temin etmesinin gerektiği ilkesine dayanmaktadır. KKDİK’e göre maddelerin risklerinin yönetimi sorumluluğu, profesyonel faaliyetleri çerçevesinde bu maddeleri imal eden, ithal eden, piyasaya arz eden veya kullanan gerçek veya tüzel kişilere aittir.

Madde, bir kimyasal element ve onun bileşikleri anlamına gelir. “Madde” ifadesi, hem bir imalat süreci ile elde edilen maddeleri (örneğin formaldehit veya metanol) hem de doğal halde bulunan maddeleri kapsamaktadır. Madde ifadesi aynı zamanda maddenin imalat sürecinin bir parçası olan katkı maddelerini ve safsızlıkları da kapsamakta olup, buna karşın maddenin kararlılığını etkilemeksizin veya bileşimini değiştirmeksizin ayrılabilecek olan tüm çözücüler bu kapsam dışında tutulmaktadır. Maddeler ve madde tanımlamaya ilişkin detaylı rehber bilgilere, KKDİK ve SEA Kapsamında Maddelerin Tanımlanması Ve İsimlendirilmesi Rehberi’nde bulunabilir.

Karışım iki veya daha fazla maddeden oluşan bir karışım veya çözelti anlamına gelmektedir. KKDİK kapsamında tipik karışım örnekleri boyalar, cilalar ve mürekkeplerdir. KKDİK yükümlülükleri, her bir maddenin KKDİK kapsamında yer alıp almamasına bağlı olarak bu maddelerin her birine ayrı ayrı uygulanmaktadır.

Eşya, işlevini kimyasal yapısına göre daha yüksek bir seviyede belirleyen spesifik bir şekil, yüzey veya tasarım verilmiş olan her tür nesne anlamına gelmektedir (örneğin, tekstil, elektronik çipler, mobilya, kitaplar, oyuncaklar, mutfak aletleri gibi mamul ürünler). Eşya içindeki madde miktarı yıllık toplam bir tondan fazla ise ve maddenin normal ya da öngörülebilir kullanım koşullarında salınım yapması tasarlanmış ise kayda tabidir. Kayıt yükümlülüğü eşya üreticisi veya eşyanın ithal edilmesi durumunda bu kullanım için kaydedilmemişse ithalatçıya uygulanır. Eşyalar ve bunların KKDİK uyarınca nasıl ele alındıklarına ilişkin detaylı bilgi Eşyalardaki Maddelere Dair Gereklilikler Hakkında Rehber’de bulunabilir.

Maddeyi Türkiye’de imal eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişi (Madde 4(1)(r)). İmalat: Maddenin doğal halinde üretilmesi veya özütlenmesi (Madde 4(1)(p)).

İthalattan sorumlu Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişi (Madde 4(1)(ş)). İthalat: Türkiye gümrük bölgesine yapılan fiziksel giriş (Madde 4(1)(s)). “Piyasaya arz” ifadesinin yasal tanımına göre (Madde 4(1)(hh)), ithalat, piyasaya arz olarak kabul edilmektedir. Piyasaya arz: Bedelli veya bedelsiz olarak, üçüncü tarafa tedarik etmeyi ve sağlamayı ifade eder. İthalat da piyasaya arz olarak kabul edilir (Madde 4(1)(hh)).

Tek temsilci: Türkiye dışında yerleşik imalatçı, formülatör veya eşya üreticisi tarafından ithalatçı yükümlülüklerini yerine getirmek için atanmış Türkiye’de de yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder (Madde 9).